Antiphôn the Sophist - B: Extant Original Fragments

(English)

B. FRAGMENTE

ΑΝΤΙΦΩΝΤΟΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ Ᾱ Β̅

Ᾱ Erkenntnistheorie und Prinzipienlehre

87 B 1 [81a Blass Antiph. or. p. 130; 99 a Sauppe Oratt. att. II 147]. GAL. in Hipp. de med. off. XVIII B 656 K. [II 337. 25] nach Kritias 88 B 40: ὥσπερ καὶ ὁ Ἀ. ἐν τῶι προτέρωι τῆς Ἀληθείας οὕτω λέγων˙ [II 338. 1 App.] 'ταῦτα δὲ γνοὺς εἴσηι ἕν τι οὐδὲν 〈ὂν〉 αὐτῶι οὔτε ὧν ὄψει ὁρᾶι 〈ὁ ὁρῶν〉 μακρότατα οὔτε ὧν γνώμηι γιγνώσκει ὁ μακρότατα γιγνώσκων'. Dagegen HIPPOCR. de arte 2 [p. 36, 18 Gomp.2 = CMG. I, 1 p. 10, 1]. δοκεῖ δή μοι τὸ μὲν [II 338. 5] σύμπαν τέχνη εἶναι οὐδεμία οὐκ ἐοῦσα˙ καὶ γὰρ ἄλογον τῶν ἐόντων τι ἡγεῖσθαι μὴ ἐόν˙ ἐπεὶ τῶν γε μὴ ἐόντων τίνα ἄν τις οὐσίην θεησάμενος ἀπαγγείλειεν ὡς ἔστιν; εἰ γὰρ δὴ ἔστι γ' ἰδεῖν τὰ μὴ ἐόντα ὥσπερ τὰ ἐόντα, οὐκ οἶδ', ὅπως ἄν τις αὐτὰ νομίσειε μὴ ἐόντα, ἅ γε εἴη καὶ ὀφθαλμοῖσιν ἰδεῖν καὶ γνώμηι νοῆσαι ὡς ἔστιν. [II 338. 10 App.] ἀλλ' ὅπως μὴ οὐκ ἦι τοῦτο τοιοῦτον˙ ἀλλὰ τὰ μὲν ἐόντα αἰεὶ ὁρᾶταί τε καὶ γινώσκεται, τὰ δὲ μὴ ἐόντα οὔτε ὁρᾶται οὔτε γινώσκεται. γινώσκεται τοίνυν, δεδιδαγμένων ἤδη 〈τῶν εἰδέων, ἑκάστη〉 τῶν τεχνέων, καὶ οὐδεμία ἐστὶν ἥ γε ἔκ τινος εἴδεος οὐχ ὁρᾶται. οἶμαι [II 339. 1 App.] δ' ἔγωγε καὶ τὰ ὀνόματα αὐτὰς διὰ τὰ εἴδεα λαβεῖν˙ ἄλογον γὰρ ἀπὸ τῶν ὀνομάτων ἡγεῖσθαι τὰ εἴδεα βλαστάνειν καὶ ἀδύνατον˙ τὰ μὲν γὰρ ὀνόματα [φύσεως] νομοθετήματά ἐστιν, τὰ δὲ εἴδεα οὐ νομοθετήματα, ἀλλὰ βλαστήματα.

87 B 2 [81 b B., 99 b S.]. GAL. in Hipp. de med. off. a. O. [nach B 1] [II 339. 5 App.] καί˙ 'πᾶσι γὰρ ἀνθρώποις ἡ γνώμη τοῦ σώματος ἡγεῖται καὶ εἰς ὑγίειαν καὶ νόσον καὶ εἰς τὰ ἄλλα πάντα.'

87 B 3 [102 B., 120 S.]. POLLUX VI 143 'ἀπαρασκεύωι γνώμηι' ἐν τοῖς Περὶ ἀληθείας Ἀ. εἶπεν, ἀπαρασκεύαστον δὲ ἐν [II 339. 10 App.] ταῖς ῥητορικαῖς Τέχναις (δοκοῦσι δ' οὐ γνήσιαι). Vgl. A 6. B 93 (II 369, 26 Anm.).

87 B 4 [86 B., 104 S.]. HARPOCR. ἄοπτα: ἀντὶ τοῦ ἀόρατα καὶ οὐκ ὀφθέντα, ἀλλὰ δόξαντα ὁρᾶσθαι Ἀ. Ἀληθείας α̅. Auch POLL. II 58.

87 B 5 [87 B, 105 S.]. HARPOCR. [II 339. 15] ἀπαθῆ: ἀντὶ τοῦ τὰ μὴ ὡς ἀληθῶς γεγονότα πάθη Ἀ. Ἀληθείας α̅.

87 B 6 [161 B, 165 a S.]. POLL. II 58 διοπτεύειν Κριτίας [88 B 53] καὶ Ἀ., Ἀ. δὲ καὶ εἴσοπτοι.

87 B 7 [174 B, 178 S.]. POLL. II 57 Ἀ. δὲ καὶ τὸ ὀψόμενον εἶπε καὶ [II 339. 20 App.] τῆι ὄψει [B 1] οἷον τοῖς ὀφθαλμοῖς καὶ ὀπτὴρ [d. Rhamn., d. caed. Her. 22] καὶ ἄοπτα [B 4].

87 B 8 [173 B, 177 S.]. POLL. II 76 ἡ γὰρ ὀδμὴ καὶ εὐοδμία δοκεῖ μὲν τοῖς πολλοῖς εἶναι καλὰ τὰ ὀνόματα, ἔστι δὲ ποιητικά, ἐν δὲ τοῖς καταλογάδην ἰωνικὰ καὶ αἰολικά˙ παρὰ μόνωι δ' Ἀντιφῶντι ὀδμὰς [II 339. 25 App.] καὶ εὐοδμίαν εὕροι τις ἄν.

87 B 9 [105 a B.]. AËT. I 22, 6 (D. 318) Ἀ. καὶ Κριτόλαος νόημα ἢ μέτρον τὸν χρόνον, οὐχ ὑπόστασιν.

87 B 10 [80 B, 98 S.]. SUID. [II 340. 1 App.] ἀδέητος: ὁ μηδενὸς δεόμενος καὶ πάντα ἔχων. Ἀ. ἐν α̅ Ἀληθείας˙ 'διὰ τοῦτο οὐδενὸς δεῖται οὐδὲ προσδέχεται οὐδενός τι, ἀλλ' ἄπειρος καὶ ἀδέητος'. Vgl. HARPOCR. s. v.

87 B 11 [89 B, 107 S.]. HARPOCR. [II 340. 5 App.] δεήσεις: ἀντὶ τοῦ ἐνδείας Ἀ. Ἀληθείας α̅.

87 B 12 [98 B, 117 S.]. ORIG. c. Cels. IV 25 κἂν Δημοσθένης τις οὖν ὁ ῥήτωρ ἦι μετὰ τῆς παραπλησίας ἐκείνωι κακίας καὶ τῶν ἀπὸ κακίας αὐτῶι πεπραγμένων, κἂν Ἀ. ἄλλος ῥήτωρ νομιζόμενος εἶναι καὶ τὴν [II 340. 10 App.] πρόνοιαν ἀναιρῶν ἐν τοῖς ἐπιγεγραμμένοις Περὶ ἀληθείας παραπλησίως τῆι Κέλσου ἐπιγραφῆι, οὐδὲν ἧττόν εἰσιν οὗτοι σκώληκες ἐν βορβόρου γωνίαι τοῦ τῆς ἀμαθίας καὶ ἀγνοίας καλινδούμενοι.



87 B 13 [103 B]. ARISTOT. Phys. A 2. 185 a 14 ἅμα δ' οὐδὲ λύειν ἅπαντα προσήκει, ἀλλ' ἢ ὅσα ἐκ τῶν ἀρχῶν τις ἐπιδεικνὺς ψεύδεται, [II 340. 15] ὅσα δὲ μή, οὔ: οἷον τὸν τετραγωνισμὸν τὸν μὲν διὰ τῶν τμημάτων γεωμετρικοῦ διαλῦσαι, τὸν δ' Ἀντιφῶντος οὐ γεωμετρικοῦ. Vgl. Soph. el. 11. 172 a 7. SIMPLIC. phys. 54, 12 τὸν γὰρ τετραγωνισμὸν τοῦ κύκλου πολλῶν ζητούντων (τοῦτο δὲ ἦν τὸ κύκλωι ἴσον τετράγωνον θέσθαι) καὶ Ἀ. ἐνόμισεν εὑρίσκειν καὶ Ἱπποκράτης ὁ Χῖος [II 340. 20] [c. 42, 3] ψευσθέντες. ἀλλὰ τὸ μὲν Ἀντιφῶντος ψεῦδος διὰ τὸ μὴ ἀπὸ γεωμετρικῶν ἀρχῶν ὡρμῆσθαι, ὡς μαθησόμεθα, οὐκ ἔστι γεωμετρικοῦ λύειν . . . [II 341. 1] ὁ δὲ Ἀ. γράψας κύκλον ἐνέγραψέ τι χωρίον εἰς αὐτὸν πολύγωνον τῶν ἐγγράφεσθαι δυναμένων. ἔστω δὲ εἰ τύχοι τετράγωνον τὸ ἐγγεγραμμένον. ἔπειτα ἑκάστην τῶν τοῦ τετραγώνου πλευρῶν δίχα τέμνων ἀπὸ [II 341. 5] τῆς τομῆς ἐπὶ τὰς περιφερείας πρὸς ὀρθὰς ἦγε γραμμάς, αἳ δηλονότι δίχα ἔτεμνον ἑκάστη τὸ καθ' αὑτὴν τμῆμα τοῦ κύκλου. ἔπειτα ἀπὸ τῆς τομῆς ἐπεζεύγνυεν ἐπὶ τὰ πέρατα τῶν γραμμῶν τοῦ τετραγώνου [II 341. 10] εὐθείας, ὡς γίνεσθαι τέτταρα τρίγωνα τὰ ἀπὸ τῶν εὐθειῶν, τὸ δὲ ὅλον σχῆμα τὸ ἐγγεγραμμένον ὀκτάγωνον. καὶ οὕτως πάλιν κατὰ τὴν αὐτὴν μέθοδον, ἑκάστην τῶν τοῦ ὀκταγώνου πλευρῶν δίχα τέμνων ἀπὸ τῆς τομῆς ἐπὶ τὴν περιφέρειαν πρὸς ὀρθὰς ἄγων καὶ [II 341. 15] ἐπιζευγνὺς ἀπὸ τῶν σημείων, καθ' ἃ αἱ πρὸς ὀρθὰς ἀχθεῖσαι ἐφήπτοντο τῶν περιφερειῶν, εὐθείας ἐπὶ τὰ πέρατα τῶν διηιρημένων εὐθειῶν, ἑκκαιδεκάγωνον ἐποίει τὸ ἐγγραφόμενον. καὶ κατὰ τὸν αὐτὸν πάλιν λόγον τέμνων τὰς πλευρὰς τοῦ ἑκκαιδεκαγώνου τοῦ ἐγγεγραμμένου καὶ ἐπιζευγνὺς εὐθείας καὶ διπλασιάζων τὸ ἐγγραφόμενον [II 341. 20 App.] πολύγωνον καὶ τοῦτο ἀεὶ ποιῶν ὤιετό ποτε δαπανωμένου τοῦ ἐπιπέδου ἐγγραφήσεσθαί τι πολύγωνον τούτωι τῶι τρόπωι ἐν τῶι κύκλωι, οὗ αἱ πλευραὶ διὰ σμικρότητα ἐφαρμόσουσι τῆι τοῦ κύκλου περιφερείαι. παντὶ δὲ πολυγώνωι ἴσον τετράγωνον δυνάμενοι θέσθαι, ὡς ἐν τοῖς Στοιχείοις [EUCL. II 14] παρελάβομεν, διὰ [II 341. 25] τὸ ἴσον ὑποκεῖσθαι τὸ πολύγωνον τῶι κύκλωι ἐφαρμόζον αὐτῶι, ἐσόμεθα καὶ κύκλωι ἴσον τιθέντες τετράγωνον.



G Καὶ δῆλον ὅτι ἡ συναγωγὴ παρὰ τὰς γεωμετρικὰς ἀρχὰς γέγονεν οὐχ ὡς ὁ Ἀλέξανδρός φησιν, 'ὅτι ὑποτίθεται μὲν ὁ γεωμέτρης τὸ τὸν κύκλον τῆς εὐθείας κατὰ σημεῖον ἅπτεσθαι ὡς ἀρχήν, ὁ δὲ Ἀντιφῶν ἀναιρεῖ τοῦτο.' οὐ γὰρ ὑποτίθεται ὁ γεωμέτρης τοῦτο, ἀλλ' ἀποδείκνυσιν αὐτὸ ἐν τῷ τρίτῳ βιβλίῳ. ἄμεινον οὖν λέγειν ἀρχὴν εἶναι τὸ ἀδύνατον εἶναι εὐθεῖαν ἐφαρμόσαι περιφερείᾳ, ἀλλ' ἡ μὲν ἐκτὸς κατὰ ἓν σημεῖον ἐφάψεται τοῦ κύκλου, ἡ δὲ ἐντὸς κατὰ δύο μόνον καὶ οὐ πλείω, καὶ ἡ ἐπαφὴ κατὰ σημεῖον γίνεται. καὶ μέντοι τέμνων ἀεὶ τὸ μεταξὺ τῆς εὐθείας καὶ τῆς τοῦ κύκλου περιφερείας ἐπίπεδον οὐ δαπανήσει αὐτὸ οὐδὲ καταλήψεταί ποτε τὴν τοῦ κύκλου περιφέρειαν, εἴπερ ἐπ' ἄπειρόν ἐστι διαιρετὸν τὸ ἐπίπεδον. εἰ δὲ καταλαμβάνει, ἀνῄρηταί τις ἀρχὴ γεωμετρικὴ ἡ λέγουσα ἐπ' ἄπειρον εἶναι τὰ μεγέθη διαιρετά. καὶ ταύτην καὶ ὁ Εὔδημος τὴν ἀρχὴν ἀναιρεῖσθαί φησιν ὑπὸ τοῦ Ἀντιφῶντος. / THEMIST. Phys. 4, 2 πρὸς Ἀντιφῶντα δὲ οὐκέτ' ἂν ἔχοι λέγειν ὁ γεωμέτρης, ὃς ἐγγράφων [II 341. 30] τρίγωνον ἰσόπλευρον εἰς τὸν κύκλον καὶ ἐφ' ἑκάστης τῶν πλευρῶν ἕτερον ἰσοσκελὲς συνιστὰς πρὸς τῆι περιφερείαι τοῦ κύκλου καὶ τοῦτο ἐφεξῆς ποιῶν ὤιετό ποτε ἐφαρμόσειν τοῦ τελευταίου τριγώνου τὴν [II 341. 35 App.] πλευρὰν εὐθεῖαν οὖσαν τῆι περιφερείαι. τοῦτο δὲ ἦν 〈τοῦ〉 τὴν ἐπ' ἄπειρον τομὴν ἀναιροῦντος, ἣν ὑπόθεσιν ὁ γεωμέτρης λαμβάνει.

87 B 14 [II 342. 1] [82 B., 100 S.]. HARPOCR. διάθεσις: ... καὶ γὰρ τὸ ῥῆμα διαθέσθαι λέγουσιν ἐπὶ τοῦ διοικῆσαι. Ἀ. Ἀληθείας α̅˙ γυμνωθεῖσα δὲ ἀφορμῆς πολλὰ ἂν καὶ καλὰ κακῶς διαθεῖτο.

87 B 15 [83 B., 101 S.]. HARPOCR. ἔμβιος: Ἀ. Ἀληθείας α̅: 'καὶ ἡ σηπεδὼν . . . [II 342. 5] ἔμβιος γένοιτο' ἀντὶ τοῦ 'ἐν τῶι ζῆν', τουτέστι 'ζήσειε καὶ μὴ ξηρανθείη μηδ' ἀποθάνοι'. ARISTOT. phys. B 1. 193 a 9. δοκεῖ δ' ἡ φύσις καὶ ἡ οὐσία τῶν φύσει ὄντων ἐνίοις εἶναι τὸ πρῶτον ἐνυπάρχον ἑκάστωι ἀρρύθμιστον καθ' ἑαυτό, οἷον κλίνης φύσις τὸ ξύλον, ἀνδριάντος δ' ὁ χαλκός. σημεῖον δέ φησιν Ἀ. ὅτι εἴ τις κατορύξειε [II 342. 10 App.] κλίνην καὶ λάβοι δύναμιν ἡ σηπεδὼν ὥστε ἀνεῖναι βλαστόν, οὐκ ἂν γενέσθαι κλίνην ἀλλὰ ξύλον, ὡς τὸ μὲν κατὰ συμβεβηκὸς ὑπάρχον, τὴν κατὰ νόμον διάθεσιν καὶ τὴν τέχνην, τὴν δ' οὐσίαν οὖσαν ἐκείνην ἣ καὶ διαμένει ταῦτα πάσχουσα συνεχῶς. εἴ τις κατορύξειε κλίνην καὶ ἡ σηπεδὼν τοῦ ξύλου [II 342. 15] ἔμβιος γένοιτο, οὐκ ἂν γένοιτο κλίνη, ἀλλὰ ξύλον.

87 B 16 [156 B., 160 S.]. AN. BEKK. Lex. VI p. 470, 25 ἀφήκοντος: Ἀ. ἀντὶ τοῦ διήκοντος.

87 B 17 [88 B., 106 S.]. AN. BEKK. Lex. VI p. 472, 14. Ἀφροδίτης: ἀντὶ τοῦ ἀφροδισίων. οὕτως Ἀ. ἐν Ἀληθείας πρώτωι.

87 B 18 [84 B., 102 S.]. HARPOCR. [II 342. 20] ἀναποδιζόμενα: ἀντὶ τοῦ 〈πάλιν〉 ἐξεταζόμενα ἢ ἀντὶ τοῦ ἄνωθεν τὰ αὐτὰ πολλάκις λεγόμενα ἢ πραττόμενα Ἀ. Ἀληθείας α̅. Vgl. POLL. II 196.

87 B 19 [85 B., 103 S.]. HARPOCR. ἀνήκει: παρ' Ἀ - τι Ἀληθείας α̅ ἀντὶ τοῦ ἁπλοῦ ἥκει ἢ οἷον ἀνεβιβάσθη καὶ προελήλυθεν. [II 342. 25] AN. BEKK. Lex. VI 403, 5 Ἀ. μὲν ἀντὶ τοῦ καθήκει.

87 B 20 [II 343. 1] [90 B., 108 S.]. HARPOCR. ἐπαλλάξεις: ἀντὶ τοῦ συναλλαγὰς ἢ μίξεις Ἀ. Ἀληθείας α̅.

87 B 21 [91 B., 109 S.]. HARPOCR. ὀριγνηθῆναι: ἀντὶ τοῦ ἐπιθυμῆσαι Ἀ. Ἀληθείας α̅.

Β̅ . Physik, Anthropologie, Ethik
[II 343. 5 App.]
87 B 22 [97 B., 116 S.]. HARPOCR. [vgl. PHOT. A Reitzenst. p. 37, 18] ἀειεστώ˙ Ἀ. ἐν Ἀληθείας δευτέρωι τὴν ἀιδιότητα καὶ τὸ ἐπὶ τῶν αὐτῶν ἀεὶ ἑστάναι, ὥσπερ καὶ εὐεστὼ ἡ εὐδαιμονία καλεῖται. [Vgl. 68 A 167. B 4]

87 B 23 [94 B., 113 S.]. HARPOCR. [II 343. 10 App.] διάστασις˙ Ἀ. Ἀληθείας β̅. 'περὶ τῆς νῦν κρατούσης διαστάσεως' ἀντὶ τοῦ διακοσμήσεως τῶν ὅλων.

87 B 24 [144 B., 147 S.]. HARPOCR. ἀδιάστατον: τὸ μήπω διεστηκὸς μηδὲ διακεκριμένον Ἀ. εἶπεν. PHOT. A p. 31, 17 Reitz. ἀδιάστατον: ὡς Ἀντιφῶν [? ] 'καὶ τὸ οἰκοδόμημα ἀδιάστατον'.

87 B 24 a [160 B. 165 S.]. SUID. [II 343. 15] διάθεσις: . . . Ἀ. δὲ τῆι διαθέσει [vgl. B 63] ἐχρήσατο ἐπὶ γνώμης ἢ διανοίας˙ ὁ αὐτὸς καὶ ἐπὶ τοῦ διαθεῖναι λόγον, τουτέστιν ἐπὶ τοῦ ἐξαγγεῖλαί τι. ἐν τῶι β̅ τῆς Ἀληθείας ὁ αὐτὸς κέχρηται καὶ ἐπὶ τῆς διακοσμήσεως. [vgl. B 23].

87 B 25 [95 B., 114 S.]. HARPOCR. [II 343. 20 App.] δίνωι: ἀντὶ τοῦ δινήσει Ἀ. Ἀληθείας β̅.

87 B 26 [103 a B]. AËT. II 20, 15 (D. 351) (περὶ οὐσίας ἡλίου). Ἀ. πῦρ ἐπινεμόμενον μὲν τὸν περὶ τὴν γῆν ὑγρὸν ἀέρα, ἀνατολὰς δὲ καὶ δύσεις ποιούμενον τῶι τὸν μὲν ἐπικαιόμενον ἀεὶ προλείπειν, τοῦ δ'[II 343. 25] ὑπονοτιζομένου πάλιν ἀντέχεσθαι.

87 B 27 [104 a B., 121 S.]. AËT. II 28, 4 (D. 358) Ἀ. ἰδιοφεγγῆ μὲν τὴν σελήνην, τὸ δὲ ἀποκρυπτόμενον περὶ αὐτὴν ὑπὸ τῆς προσβολῆς [II 344. 1 App.] τοῦ ἡλίου ἀμαυροῦσθαι, πεφυκότος τοῦ ἰσχυροτέρου πυρὸς τὸ ἀσθενέστερον ἀμαυροῦν: ὃ δὴ συμβαίνειν καὶ περὶ τὰ ἄλλα ἄστρα.

87 B 28 [104 B.]. AËT. II 29, 3 (D. 359; περὶ ἐκλείψεως σελήνης) Ἀλκμαίων [24 A 4], Ἡράκλειτος [22 A 12], Ἀ. κατὰ τὴν τοῦ σκαφοειδοῦς [II 344. 5] στροφὴν καὶ τὰς περικλίσεις.

87 B 29 [92 B., 110 S.]. GAL. in Epid. III 32 [XVII A 681 K.] οὕτω δὲ καὶ παρ' Ἀντιφῶντι κατὰ τὸ δεύτερον τῆς Ἀληθείας ἔστιν εὑρεῖν γεγραμμένην τὴν προσηγορίαν [näml. εἰλούμενον] ἐν τῆιδε τῆι ῥήσει [Entstehung des Hagels]˙ 'ὅταν οὖν γένωνται ἐν [ΙΙ 344. 10 App.] τῶι ἀέρι ὄμβροι τε καὶ πνεύματα ὑπεναντία ἀλλήλοις, τότε συστρέφεται τὸ ὕδωρ καὶ πυκνοῦται κατὰ πολλά˙ ὅ τι δ' ἂν τῶν ξυμπιπτόντων κρατηθῆι, τοῦτ' ἐπυκνώθη καὶ συνεστράφη ὑπό τε τοῦ πνεύματος εἰλούμενον καὶ ὑπὸ τῆς βίας'. καὶ γὰρ καὶ οὗτος τὸ κατακλειόμενον ἢ συνειλούμενον [II 344. 15 App.] εἰς ἑαυτὸ φαίνεται δηλῶν διὰ τῆς εἰλούμενον φωνῆς.

NACHTRÄGE

Galen über die medizin. Namen (arabisch und deutsch, Meyerhof- Schacht Abh. d. Berl. Ak. 1931, 3 S. 34, 9ff.) zitiert aus Antiphon, und zwar aus dem "zweiten Buch von seinen Büchern über [II 426. 20]die Wahrheit" folgende Worte: "Von diesen Dingen habe ich dir gesagt, daß die Galle sie hervorrief, weil sie sich in den Händen und Füßen befand; diejenige (Galle) aber, welche bis zum Fleische vordrang, erzeugte, wenn ihre Menge groß war, chronische Fieber; denn wenn sie bis zum Fleische gelangt, so entsteht darin durch sie eine Verderbnis in seiner Substanz selbst und es schwillt an; [II 426. 25] die unnatürliche Wärme kommt also von dieser Stelle; ihr Andauern und Kontinuierlichwerden aber kommt von der Galle her, wenn sie im Fleische reichlich vorhanden ist und sich nicht schnell verzieht und vermindert, sondern bleibt, indem sie neben der unnatürlichen Wärme weiterbesteht." (Hierin heißt die unnatürliche Wärme θέρμη). "Alles von ihnen (nämlich den Gallen), was [II 426. 30] bis zum Fleische vordringt, erzeugt heftige, lang andauernde Fieber." "Wenn in die Blutgefäße mehr hineinfließt, als sie vertragen, so öffnen sie sich, und deshalb entsteht durch sie eine φλεγμονή. Und wenn eine φλεγμονή daraus entsteht und dem von ihr Befallenen Schmerzen zu verursachen beginnt und sich das einwurzelt, so nennt man diese Krankheit Gicht."

87 B 30 [93 a B., 111 a S.]. HARPOCR. γρυπάνιον: Ἀ. Ἀληθείας β̅˙ 'καῖον γὰρ τὴν γῆν καὶ συντῆκον γρυπάνιον ποιεῖ'.

87 B 31 [93 b B., 111 b S.]. ETYM. GEN. γρυπανίζειν: σείεσθαι τὴν γῆν παλλομένην καὶ ὥσπερ ῥυσοῦσθαι ἀπὸ σεισμοῦ˙ οὕτως Ἀ.

87 B 32 [105 B.]. AËT. III 16, 4 [II 344. 20 App.] (D. 381 περὶ θαλάσσης πῶς συνέστη καὶ πῶς ἐστι πικρά) Ἀ. ἱδρῶτα [vgl. 31 B 55] τοῦ 〈πρώτου ὑγροῦ ἐξατμισθέντος ὑπὸ τοῦ〉 θερμοῦ, ἐξ οὗ τὸ περιλειφθὲν ὑγρὸν ἀπεκρίθη 〈καὶ θάλασσα ἐπωνομάσθη〉 τῶι καθεψηθῆναι παραλυκίσασα, [II 345. 1 App.] ὅπερ ἐπὶ παντὸς ἱδρῶτος συμβαίνει. Vgl. auch 59 A 90. 64 A 17.

87 B 33 [96 B., 115 S.]. HARPOCR. πεφοριῶσθαι: . . . ὅτι γὰρ καὶ ἐπ' ἀνθρώπων τάσσουσι τὴν φορίνην, δῆλον ποιεῖ Ἀ. ἐν β̅ Ἀληθείας. [II 345. 5 App.]

87 B 34 [150 n. B.]. POLL. II 41 κεφαλαλγία καὶ καρηβαρία . . . καὶ καρηβαρικὸν ποτὸν ἢ βρῶμα. τὸ δὲ τοῦτο ποιεῖν καροῦν Ἀ. φησίν.

87 B 35 [150 n. B.]. POLL. II 215 ἔναιμον, καὶ ἐναιμῶδες παρὰ [II 345. 10] Ἀντιφῶντι.

87 B 36 [150 n. B.]. POLL. II 223 καὶ Ἀ. δ' εἴρηκεν˙ 'ἐν ὧι τὸ ἔμβρυον αὐξάνεταί τε καὶ τρέφεται, καλεῖται χόριον'.

87 B 37 [a. O. B.]. POLL. II 224 ἐπίπλους ὀνομάζεται˙ Ἀ. δ' αὐτὸν καὶ ἀρρενικῶς καὶ οὐδετέρως καλεῖ.

87 B 38 [148 B., 151 S.]. POLL. II 7 [II 345. 15] καὶ ἄμβλωσις ὡς Λυσίας [fr. 24 Sauppe] καὶ ἄμβλωμα ὡς Ἀ.

87 B 39 [101 B.]. POLL. II 61 Ἀ. δ' ἐν τοῖς Περὶ ἀληθείας καὶ ἀνάπηρα εἴρηκεν.

87 B 39 a. G Galen über die medizin. Namen (arabisch und deutsch, Meyerhof-Schacht Abh. d. Berl. Ak. 1931, 3 S. 34, 9ff.) ziticrt aus Antiphon, und zwar aus dem "zweiten Buch von seinen Büchern über die Wahrheit "folgende Worte: "Von diesen Dingen habe ich dir gesagt, daß die Galle sie hervorrief, weil sie sich in den Händen und Füßen befand; diejenige (Galle) aber, welche bis zum Fleische vordrang, erzeugte, wenn ihre Menge groß war, chronische Fieber; denn wenn sie bis zum Fleische gelangt, so entsteht darin durch sie eine Verderbnis in seiner Subatanz selbst und es schwillt an; die unnatürliche Wärme kommt also von dieser Stelle; ihr Andauern und Kontinuierlichwerden aber kommt von der Galle her, wenn sie im Fleische reichlich vorhanden ist und sich nicht schnell verzieht und vermindert, sondern bleibt, indem sie neben der unnatürlichen Wärme weiterbesteht." (Hierin heißt die unnatürliche Warme θέρμη). "Alles von ihnen (nämlich den Gallen), was bis zum Fleische vordringt, erzeugt heftige, lang andauernde Fieber." "Wenn in die Blutgefäße mehr hineinfließt, als sie vertragen, so öffnen gie sich, und deshalb entsteht durch sie φλεγμονή. Und wenn eine φλεγμονή daraus entateht und dem von ihr Befallenen Schmeraen zu verusachen beginnt und sich das einwurzelt, so nennt man diese Krankheit Gicht." Zu "dir" ob. Z. 20 vgl. II 338, 1. 360,9.

87 B 40 [158 B., 162 S.]. POLL. VII 169 Ἀ. βάψιν χαλκοῦ καὶ [II 345. 20] σιδήρου.

87 B 41 [159 B., 163 S.]. POLL. VII 189 ἀμήχανοι, ἀμηχανία, βιομήχανοι ὡς Ἀ.

87 B 42 [179 B., 183 S.]. POLL. IX 53 ἡ μὲν γὰρ Ἀ - τος ταλάντωσις τὸ βάρος δηλοῖ.

87 B 43 [100 B., 119 S.]. HARPOCR. [II 345. 25 App.] ἄβιος: τὸν ἄβιον Ἀ. ἐπὶ τοῦ πολὺν βίον κεκτημένου ἔταξεν, ὡς Ὅμηρος (Λ 55) ἄξυλον ὕλην λέγει τὴν πολύξυλον. HES. ἄβιος: πλούσιος ὡς Ἀ. ἐν Ἀληθείαι.

87 B 43 a G [99 B., 118 S.]. HARPOCR. ἄγει = ἡγέομαι; Ἀντιφῶν δ' ἐν τῷ περὶ ἀληθείας φησὶ 'τοὺς 'νόμους μεγάλους ἄγοι' ἀντὶ τοῦ ἡγοῖτο. τούτου πολλὴ χρῆσις.